ก่อนจะเข้าเรื่องวิธีดับไฟไหม้ที่เกิดจากรถยนต์ไฟฟ้า Chevrolet Bolt EV ผมขอบอกสาเหตุคร่าวๆ ว่า GM recall รถ Chevy Bolt เกือบ 70,000 คันกลับไปติดตั้งซอฟต์แวร์ตรวจหาความผิดปกติของแบตฯเพื่อป้องกันไฟลุกไหม้ ณ เดือนพฤษภาคม 2564 และผมได้ทำคลิป update กับคุณเวล ช่อง welldone Gaurantee เอาไว้ตรงนี้ครับ
อย่างไรก็ตาม ต่อให้ไป update software ของรถเรียบร้อยแล้ว แต่ปรากฏว่ารถยนต์ไฟฟ้า Chevy Bolt EV
รถ Bolt ที่ไหม้เป็นรถของ สส. อเมริกา
รอบนี้คนที่ซวยเป็น คุณ Tim Briglin [สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพรรคเดโมแครตจากรัฐ Vermont(เวอร์มอนท์)] ซึ่งเค้าได้นั่งเก้าอี้ chairman ณ Vermont House Committee on Energy and Technology หรือจะเรียกได้ว่าเค้าเป็นผู้นำในการรณรงค์ให้คนหันไปใช้รถยนต์ไฟฟ้าและติด solar cell กันมากขึ้นนะครับ แต่กลับกลายเป็นว่ารถของเค้าดันมาไหม้คาบ้านตัวเองซะงั้นเลยครับ
ส่วนนี่คือบทสัมภาษณ์ของคุณทิมกับ electrek(เว็บรถยนต์ไฟฟ้าอันดับหนึ่งของโลก)ครับ
คุณทิมได้ซื้อรถยนต์ไฟฟ้า 2019 Chevrolet Bolt EV มาในเดือนพฤศจิกายน 2563 เค้ารักรถยนต์ไฟฟ้าคันนี้มากๆครับ ตั้งแต่ซื้อรถยนต์ไฟฟ้าคันนี้มา เค้ายังไม่เคยเจอปัญหาใดๆหรือเข้าศูนย์เพื่อไปซ่อมบำรุงแม้แต่ครั้งเดียว เว้นแต่ต้องเอารถไปทำการ recall update software ซึ่งทุกครั้งที่มี recall ออกมา เค้าก็จะรีบเอารถเข้าศูนย์เพื่อไป update software ทันทีครับ โดย recall ครั้งสุดท้ายนั้นเค้าได้เอารถเข้าไปที่ศูนย์ให้บริการ ณ วันที่ 9 มิถุนายน 2564 ที่ผ่านมาซึ่งรถเค้าเพื่อขับไปได้เพียง 38,264 ไมล์หรือ 61,222 km เองครับ แล้วนี่ก็ถือว่าเป็นเคสเลขไมล์ต่ำที่สุดและเป็นรถปี(ผลิต)ใหม่ที่สุดที่เกิดเหตุไหม้นะครับ
เหตุการณ์ก่อนไฟไหม้
คุณทิมได้ให้สัมภาษณ์กับ electrek อีกว่า เค้าก็ขับรถกลับมาที่บ้านประมาณ 1 ทุ่ม ณ วันพุธที่ 30 มิถุนายน 2564 และจอดเอาไว้ตรงหน้า garage(ประตูโรงรถ)บ้านตนเอง จากนั้นเค้าก็เข้าบ้านเอาของไปเก็บและทำธุระอื่นๆ จนกลับมาที่รถตอน 2 ทุ่มเพื่อทำการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า Chevy Bolt ของเค้า เค้ายังจำได้เลยว่าตอนเสียบที่ชาร์จเข้าไปนั้น สถานะแบต(SoC) ของเค้าเหลือเพียง 10 % เท่านั้น ซึ่งพอเสียบที่ชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าเข้าไปปุ๊บหน้าจอของรถก็แสดงผลว่ารถจะชาร์จเต็มตอนตี 4 ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่เค้าทำเสมอ
ประมาณช่วงตอน 6 โมงครึ่ง(ตอนเช้า) เค้าถูกปลุกด้วยเสียงพัดลมที่ทำงานอย่างหนัก (“very loud sucking noise”) แถวห้องนั่งเล่น(living room) พอเค้าชะเง้อออกไปดูนอกบ้านก็เห็นว่ารถยนต์ไฟฟ้า Chevrolet Bolt ของเค้าพ่นควันออกมาจากทางด้านหลังของรถ คราวนี้ alarm(ระบบแจ้งเตือน)ภายในบ้านก็ดังขึ้น เค้าตัดสินใจวิ่งไปที่รถเพื่อดึงที่ชาร์จรถออก จากนั้นก็รีบโทรไปหา 911 (เบอร์แจ้งภัยไม่ว่าจะเป็นโดนปล้นรถ, หรือไฟไหม้บ้านก็ใช้เบอร์นี้)
คุณทิมบอกว่า พนักงานดับเพลิงมาถึงบ้านของเค้าภายใน 10 นาทีหลังจากที่เค้าได้โทรแจ้งความไป
เจ้าหน้าที่ดับเพลิงอเมริกามาพร้อมอุปกรณ์ไฮเทค
สิ่งที่ทำให้คุณทิมอึ้งคือ เจ้าหน้าที่ดับเพลิงที่มาถึงบ้านเค้านั้น พอรู้ว่าเป็นรถยนต์ไฟฟ้า พวกเค้าก็ต่อสายดับเพลิงแล้วฉีดน้ำอัดเข้าไปยังห้องโดยสาร แถมเค้าเอาเครื่องมือไฮเทคซึ่งนั่นก็คือ heat-sensing camera หรือกล้องตรวจความร้อนซึ่งกล้องตัวนี้จะแยกความร้อนออกเป็นระดับต่างๆได้ดี
The fire department was absolutely outstanding. They are volunteers, and knew exactly what to do to minimize damage.
แปล – หน่วยงานดับเพลิงนั้นทำงานได้สุดยอดอย่างมาก พวกเค้าเป็นอาสาสมัครทั้งนั้นแต่รู้วิธีการจัดการกับปัญหานี้ได้อย่างง่ายดาย
คุณ Tim Briglin [สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากรัฐ Vermont(เวอร์มอนท์)] ได้กล่าวเอาไว้
ถ้ามองเปลวไฟด้วยตาเปล่านั้นเราจะเห็นว่าไฟลุกไหม้เท่ากันทั้งหมด แต่ถ้ามองผ่านกล้องตัวนี้แล้วล่ะก็เราจะสามารถเห็นว่าจุดที่ไฟลุกไหม้นั้นมาจากตรงไหนครับ ยกตัวอย่างง่ายๆ ดังรูปด้านล่างคือ ไฟไหม้อย่างเห็นได้ชัดแต่เราไม่เห็นว่าไฟไหม้จากตรงไหน แต่ถ้าเราปรับตัวตรวจจับอุณหภูมิให้สูงขึ้น เราจะจำกัดวงของไฟไหม้ได้ว่ามาจากส่วนไหนครับ
เอาล่ะครับ มาต่อกันที่ว่า พอเจ้าหน้าที่ดับเพลิงเห็นว่าต้นเหตุไฟไหม้ของรถคันนี้มาจากจุดไหนแล้ว(โดยเค้าจะหาจุดที่ร้อนที่สุดของเพลิงครั้งนี้) จากนั้นทางเจ้าหน้าที่ก็ระดมยิงน้ำใส่ตรงจุดนั้นเพื่อไม่ให้เปลวไฟจากแบต module นั้นกระจายตัวออกไปไหม้แบต module อื่นๆ ของรถครับ โดยเจ้าหน้าที่สามารถควบคุมเพลิงไหม้ได้ในระยะเวลาเพียง 10 นาทีเท่านั้นครับ จากนั้นเจ้าหน้าที่ดับเพลิง(ดูเหมือนถูกฝึกมาเลย)ก็ทำการเปิดน้ำทิ้งเอาไว้ใส่รถ Chevy Bolt คันนี้เพื่อลดอุณหภูมิของแบตทั้งคันครับ
ถ้าทุกท่านสังเกตุคือ ภาพด้านล่าง(แรก)นี้จะเป็นเคสไฟไหม้รถ Bolt EV เมื่อเดือนพฤษภาคม 2564 ที่ผ่านมาซึ่งจะเห็นได้ว่าไหม้เกือบหมดทั้งคัน
ส่วนภาพด้านล่างนี้เป็นภาพรถยนต์ไฟฟ้า Chevrolet Bolt รุ่นเดียวกันแต่ได้เจ้าหน้าที่ดับเพลิงที่มีประสบการณ์ในการดับเพลิงและมาถึงหน้างานเร็วกว่ากำหนดทำให้สามารถลดความเสียหายของตัวรถได้ขนาดนี้ครับ
สรุปไฟไหม้แบตเกิดจากอะไร?
โดย Hyundai ออกมาให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า สาเหตุที่แบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้าที่ได้มาจาก LG Energy ไหม้นั้นเกิดจากเดนไดรต์ (Dendrite)หรือสัญญาณทางไฟฟ้าเคมีซึ่งมันจะเกิดขึ้นระหว่างขั้วบวกกับขั้วลบภายในแบตนั้นเชื่อมต่อกันทำให้เกิดการ ark(ไฟช๊อต)เป็นระยะเวลาหนึ่ง
เส้นทางการเดินทางของ electrolyte เวลามีการใช้ไฟ(Discharging)
ตัว electrolyte จะเดินทางจาก Cathode (ขั้วบวก)ไปยัง Anode(ขั้วลบ) โดยผ่าน separator (แผงกั้นเพื่อป้องกันไฟรั่วไหลจนช๊อต)ซึ่งเค้าจะทำการรับ Electrolyte(ประจุไฟ)ทีล่ะหน่วยแบบนี้
เส้นทางการเดินทางของ electrolyte ติดขัดเพราะ..
ถ้าเวลาที่เราทำการใช้ไฟรถหรือชาร์จไฟรถแล้วตัว electrolyte มันเดินทางไปกระจุกอยู่ตรงขั้วลบแบบนี้ มันจะสร้าง dendrites หรือสัญญาณทางไฟฟ้าเคมีแบบนี้ขึ้นมาและเป็นสะพานไฟระหว่างขั้วลบและขั้วบวกหากันแบบนี้
ที่มา : electrek
ถ้าจะตีความให้ง่ายกว่านี้ก็เหมือนเรากดปุ่มเปิดเครื่องช๊อตไฟฟ้า ซึ่งหลักการการทำงานก็เหมือนการช๊อตด้านบนนี้ครับคือเค้าปล่อยประจุขั้วบวกและลบวิ่งเข้าหากันเลยเกิดความร้อนและหน้าตาช๊อตแบบนี้ครับ
โดยฮุนไดออกมาชี้แจ้งสาเหตุการที่ไฟลุกไหม้รถยนต์ไฟฟ้า Hyundai Kona นั้นมาจากการจัดเก็บ Battery Tab ไม่ดีนั่นเองครับ
ซึ่งทางฮุนไดได้ออกมายอมรับผิดและทำการเปลี่ยนแบตให้กับรถยนต์มากกว่า 82,000 คันของ Hyundai เป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยรถยนต์ไฟฟ้าเหล่านั้นได้แก่ Kona EV, Ioniq, และ รถบัส Elec City เป็นต้น
BLINK DRIVE TAKE
เดี๋ยวผมจะทำโพสเกี่ยวกับการดับเพลิงรถยนต์ไฟฟ้าให้ออกมาให้อ่านแบบเต็มๆ มากกว่านี้นะครับ แต่สิ่งสำคัญที่พนักงานดับเพลิงไทยต้องมีคือ heat-sensing camera หรือปืนตรวจจับความร้อนแหละครับ
ผมแนะนำให้แชร์โพสนี้ถึงเจ้านายของพนักงานดับเพลิงทุกท่านเพื่อให้เค้าทำการสั่งซื้ออุปกรณ์เหล่านี้มาใช้กับหน่วยงานของท่านกันนะครับ
